نماد ها و نقوش فرش های عشایری هر کدام معنای خاصی را در بردارند. مفهوم نقوش فرش عشایر بسیار جذاب است. با ترجمه درست این نمادها بسیاری از واقعیت دوران گذشته آشکار می شود. از نظر پژوهشگران فرش زندگی عشایری تغییر زیادی نداشته و نماد ها تغییر زیادی نداشتند.

به نظر کارشناسان و پژوهشگران فرش‌ های عشایری ، نقوش به کار رفته در دستبافته‌های تاریخی،نشان دهنده دفع نیرو و انرژی اهریمنی و یا جذب کننده خیر و برکت هستند.

قالی عشایر

نماد ها و نقوش فرش های عشایری هر کدام معنای خاصی را در بردارند. با ترجمه درست این نمادها بسیاری از واقعیت دوران گذشته آشکار می شود. به بررسی دیگر نمادها می پردازیم. مفهوم نقوش فرش عشایر بسیار گسترده است که در دو مطلب جداگانه به برخی از آنها پرداخته ایم.

لوزی 

این طرح در فرش های عشایری بسیار تکراری است. گذشتگان اعتقاد قلبی داشتندکه این نقش برای دفع چشم زخم کمک کننده است. نماد لوزی یا لوزی تو در تو است که این نماد گاهی با چند نگاره دیگر ترکیب می شود تا قدرت بیشتری پیدا کند.

مثلث

در باور عشایر مثلث نشانه اهریمن است. این نقش را در کنار نقوش و حاشیه فرش می بافتند تا جلوی نیروی اهریمنی را به مکانی که فرش پهن است بگیرند.  نقوش مثلث ممتد همچنان در بسیاری از فرش‌های عشایری و روستایی است.

کله قوچ

نماد کله قوچ نماد بزرگی و جایگاه والا می باشد. ترکمن ها نقش کله قوچ را روی چادر خان ایل می بافتند. کله قوچ که دور آن نقش لوزی بافته می شود برای رفع چشم زخم خان یا فرد دارای قدرت است.

خرچنگ

در باور گذشتگان نقش خرچنگ دورکننده شر و بدی است. خرچنگ یکی از صور فلکی می باشد و برای رفع بلا و مصیبت می باشد. در گذشته نیاکان به صور فلکی اعتقاد زیادی داشتند.

شیر

پرقدرت‌ترین نیروی زمینی شیر است. فرش دارای نقش شیر را به افراد پر قدرت هدیه میدادند. این نماد برای جذب نیروهای مثبت بافته می شود.

بز

بز در فرهنگ اساطیری ایرانیان نمادی از باران‌خواهی می باشد. در بیشتر نقوش عشایری نمادبز تکرار می شود.

مار و اژدها

در فرهنگ ایرانیان مار نشانه سلامت و نگهبانی  می باشد. اژدها هم مانند مار وظیفه نگهبانی و دفع نیروی اهریمنی  را دارا می باشد. در نقوش فرش مار را شبیه (اس s) که به نقشه ابر و باد معروف است ،می بافند.

ماهی

نماد ماهی مامور نگهبانی از درخت حیات و نگهبانی از زندگی می باشد. ماهی کنار خورشید یا درخت زندگی بافته می شود.

چهار پاره

این نماد شبیه به یک گل با ۴ گلبرگ می باشد.  عشایر معتقدند که جهان از ۴ عنصر آب و باد و خاک و آتش تشکیل شده است. چهار فصل،چهار هفته،چهار نماد اصلی این تصورات به شکل نماد چهار پاره در فرش عشایر است.

لاک پشت

در باور عشایر لاک پشت نماد طول عمر بالا و باروری است. مادر برای دخترش فرشی با طرح لاک پشت می بافد که طول عمر زیادی داشته باشد و بتواند بچه های زیادی داشته باشد.

سگ

سگ نماد جنگ و دفاع از ایل و خانواده است. بعضی از فرش های بافته شده نقوشی دارند که اگر ترجمه شوند اتفاقات یا جنگ هایی که در گرفته در دوران خود را به ما می گوید. نماد های انسان و سگ روی فرش بیانگر اتفاقات است.

طاووس

طاووس به پرنده فریبنده معروف می باشد. از این نماد برای دور کردن مکر و فریب و  حیله در فرش استفاده می شود.

عقاب

این پرنده همیشه نماد قدرت و نیروی ماورایی می باشد. عقاب همیشه به عنوان پرنده‌ای قدرتمندکه در اوج پرواز می‌کند معروف است.

خروس

این پرنده در عشایر پرنده مقدسی است. نوید دهنده پایان سبهای ظلمت است و طلایه دار شروع دوباره

درنا

درنا نماد باران خواهی و طلب خیر و برکت است.

گل نیلوفر

این گل نشانه قدرت و سلامت و نشانه اصلی هخامنشیان است. در میان لوزی های فرش های قدیم ایرانی میتوان معمولا گل نیلوفر را نیز دید.

درخت

 درخت نشانه حیات و زندگی است. می توان گفت از اصلی ترین نماد های فرش عشایری این نماد است که نشان دهنده اهمیت بسیار بالای آن برای عشایر است.

اینجا به کامنت ها پاسخ داده می شود!

نگران جواب سوالات خود نباشید، کافی ست سوالات خود را با ما در جریان بگذارید تا پاسخ خود را دریافت کنید، معمولا کمتر از 12 ساعت پاسخ کامنت ها درج می شود. هر سوالی دارید را از ما بپرسید.

درج کامنت!